Pierwszy system miar istniał już w starożytności. Babilończycy wymyślili własne odważniki, a tysiąc kroków rzymskiego żołnierza oznaczało milę. Pierwotnie jednostki miar i wag były ustalane regionalnie tak jak toczyły się bitwy albo wymiany handlowe. W dawnym systemie greckim podstawową jednostką była stopa. W Polsce średniowiecznej liczyło się w łokciach. Angielski system miar oparty był na jardach. Z czasem jednak, głównie z uwagi na raczkującą globalizację, system trzeba było ujednolicić.
W 1875 roku w Paryżu część istniejących wówczas państw podpisało Konwencję Metryczną, na podstawie czego powołano do życia trzy instytucje:
- Konferencję Generalną Miar i Wag (CGPM),
- Międzynarodowy Komitet Miar i Wag (CIPM) i
- Międzynarodowe Biuro Miar i Wag (BIPM).
W 1976 roku ustalono, że 1 kg to waga 1 dm3 wody. W 1889 roku wybrany został nowy wzorzec wzorzec kilograma. Do dziś jest nim cylinder wykonany ze stopu platyny i irydu (w proporcjach 90:10).
Obliczenia pokazały, że cylinder ze stopu platyny i irydy odpowiada 1.000028 dm3 wody, co oznacza, że litr wody waży mniej niż kilogram. Pomyłka nie była zbyt duża, ale na gruncie naukowym musiała zostać odnotowana.
Zatem ile waży litr wody i od czego zależy jego waga? O tym przeczytasz poniżej.
Zobacz: Co to jest i do czego służy zlewka?
Od czego zależy waga wody?
Waga wody uzależniona jest od jej temperatury. Im wyższa temperatura wody, tym niższa będzie jej waga. Potwierdziły to badania wody w warunkach laboratoryjnych (ciśnienie 1013.25 hPa, brak działania sił zewnętrznych).
Czy litr i kilogram to tyle samo?
Wszystko zależy od tego, jakie substancje będziemy mierzyć. W przypadku wody, umownie mówi się, że 1 litr waży 1 kg, bo 998 g.
A jak jest w przypadku mleka, oleju i innych cieczy?
Litr mleka waży 1003 g. Różnica w stosunku do wagi wody wynika z tego, że mleko ma nieco inny skład niż woda (tłuszcz, białko).
Litr oleju ma wagę od 860 do 890 g. Wszystko zależy od tego, o jakim rodzaju oleju mówimy. Olej rzepakowy i kokosowy mają zbliżoną wagę. Olej lniany będzie od nich lżejszy.
Białe wino o objętości 1l będzie ważyć 980 g. Czerwone wino będzie minimalnie cięższe.
Jak widać, umownie możemy zakładać, że litr i kilogram to tyle samo. Zwłaszcza w przypadku wody, czy mleka różnice są minimalne – na granicy błędu pomiaru. Niewykluczone, że domowa waga kuchenna pokaże pomiary zbliżone do 1 kg dla litra wody, czy mleka.
Jeśli jednak pomiar wykonywany jest w celach naukowych, nie może być mowy o jakimkolwiek błędzie. W warunkach laboratoryjnych pomiary są bardzo dokładne i nawet 1g różnicy musi być odnotowany w wynikach badań.
Ile waży litr wody?
Woda w temperaturze pokojowej waży 998 g, czyli prawie kilogram. Ci, którzy pierwotnie utożsamiali litr i kilogram wody nie byli zatem w dużym błędzie.
Woda waży dokładnie 1 kg, gdy ma temperaturę 4°C. To wtedy też jest najcięższa. Wraz ze wzrostem temperatury wody, jej waga spada. Woda w temperaturze 35°C waży 994 g. Gdy osiągnie temperaturę wrzenia (to dokładnie 99,974°C), waży jedynie 597,6 g.
Na co dzień różnica 2 g, która dzieli wodę w temperaturze 4°C od tej w temperaturze pokojowej będzie pomijalna.
Na pytanie o to, ile waży litr wody, możesz odpowiedzieć, że przyjmuje się, że 1 kg. Natomiast szczegółowe badania wykazały, że waży tyle wtedy, gdy ma 4°C.
