Wyrazy z zakończeniem ówka poznają już dzieci we wczesnych latach szkoły podstawowej. Wszystko dlatego, że dzięki temu łatwiej jest im opanować jedną z zasad pisowni. W zdecydowanej większości wyrazy z ówka piszemy przez “ó”. Jest kilka wyjątków, które bardzo łatwo można zapamiętać. Większość z nich pochodzi z jednej rodziny wyrazów, poza tym nie są zbyt często używane.
Sprawdź z nami, jak poprawnie należy zapisywać wyrazy z ówka oraz poznaj wyjątki. Przekonasz się, że wyrazów z zakończeniem ówka wcale nie jest mało, ale większości z nich używa się bardzo rzadko.
Zobacz: Zwierzę bez nóg – znasz je wszystkie?
Wyrazy z zakończeniem ówka
Zgodnie z informacjami, które zaprezentowane są w słowniku zakonczone.pl, w języku polskim jest 910 wyrazów zakończonych na ówka. Dane te mogą być niepełne, ponieważ strona nie podaje, z jakiej bazy wyrazowej korzysta. Na pewno nie notuje też nazw własnych, w tym geograficznych, np. Marynówka. Nie mniej jednak i tak jest to największy dostępny spis wszystkich wyrazów, które zakończone są na ówka.
Słownik notuje:
- 3 wyrazy 5-literowe: mówka, nówka, sówka
- 10 wyrazów 6-literowych, m.in.: główka, krówka, stówka, wdówka
- 104 wyrazy z ówka 7-literowe, np.: borówka, lodówka, polówka, rogówka, tirówka
- 172 wyrazy z zakończeniem ówka 8-literowe, np.: kranówka, maziówka, piżmówka, podkówka, spojówka, stołówka
- 174 wyrazy z ówka 9-literowe, m.in.: dobudówka, grochówka, pipidówka, redisówka, wiśniówka, wskazówka
- 212 wyrazów zakończonych na ówka 10-literowych, np.: dereniówka, jarzynówka, łamigłówka, objazdówka, podmurówka, reklamówka
- 97 wyrazów z ówka 11-literowych takich, jak: glogierówka, jarzeniówka, naczyniówka, pasztetówka, trzydniówka, tygodniówka
- 68 wyrazów z ówka 12-literowych, m.in: kilometrówka, mikrofalówka, przemysłówka, samochodówka, śniadaniówka, trójżaglówka
- 35 wyrazów zakończonych na ówka 13-literowych, np.: centymetrówka, krótkofalówka, półciężarówka, pralkowirówka, propagandówka
- 24 wyrazy z zakończeniem ówka, m.in.: czteropasmówka, dwustuzłotówka, miniciężarówka, pięciozłotówka, wykończeniówka
- 11 wyrazów z ówka 15-literowych, wśród których są: międzynarodówka, pięciogroszówka, pięciominutówka
Warto też odnotować, że w języku polskich mamy 13 wyrazów, które zapisujemy przez “u” zwykłe. W ortografii określane są mianem wyjątków. Należą do nich: nasuwka, obsuwka, odkuwka, okuwka, podkuwka, posuwka, przesuwka, skuwka, wsuwka, wypluwka, zakuwka, zasuwka, żuwka.
Większość z nich należy do tej samej rodziny wyrazów z rdzeniem -suw-, więc zapamiętanie pisowni nie jest kłopotliwe.
Zobacz: Zwierzęta żyjące na łące – znasz je wszystkie?
Jaka jest zasada pisania wyrazów z ówka?
Zasady ortograficzne mówią, że wyrazy z zakończeniem ówka piszemy przez “ó”. Za wyjątkiem 13 wyrazów wymienionych powyżej, których pisownię przez “u” zwykłe uzasadnia pochodzenie wyrazów. Choć wydaje się to proste, wielu ludzi popełnia błędy ortograficzne nawet w wyrazach, których pisownię można uzasadnić.
Wyraz skuwka piszemy przez “u”, bo pochodzi od wyrazu skuwać. Analogicznie okuwka, wypluwka i zasuwka piszemy przez “u”, bo pochodzą od czasowników okuwać, wypluwać, i zasuwać.
Z kolei zapis przez “ó” stosujemy wtedy, gdy w wyrazie “ó” wymienia się na literę “o”. W ten sposób uzasadnić można pisownię:
- średnicówka, bo (trasa) średnicowa
- główka, bo głowa
- trzydniówka, bo trzydniowy
- kranówka, bo (woda) kranowa
- harówka, bo harować
Każdy, kto uważnie czytał ten tekst, zauważył, że dwukrotnie, z odmiennym zapisem pojawia się wyraz podkuwka|podkówka. Wynika to z tego, że każdy zapis wiąże się z innym znaczeniem:
- podkuwka to dolne okucie sań
- podkówka to mała podkowa
Z etymologicznego punktu widzenia oba wyrazy należałoby zapisywać przez “ó”, ponieważ pochodzą od słowa kować (dzisiejsze kuć), ale od zawsze przyjęta była odmienna pisownia.
Prócz tego, że nadrzędną zasadą jest pisownia “ó” w wyrazach zakończonych na ówka, przez “ó” piszemy także w zakończeniach ów oraz ówna. Przez “ó” piszemy także nazwy geograficzne zakończone na ów.
