Ebenezer Scrooge z “Opowieści wigilijnej”, Harpagon z molierowskiego dramatu “Skąpiec”, czy Sknerus McKwacz znany z Disney’a. Tych trzech dobrze znanych bohaterów łączy to, że byli pracowici, bogaci, raczej mało skorzy do uprzejmości, a w kwestii długów i pieniędzy bardzo skrupulatni. Należy dodać, że duszami towarzystwa zdecydowanie nie byli, ale przede wszystkim oni wszyscy mieli węża w kieszeni. Mieć węża w kieszeni? Co to znaczy?
Zobacz: Bump co to znaczy w slangu?
Co znaczy, że ktoś ma węża w kieszeni?
Gdybyśmy przemierzyli cały świat wzdłuż i wszerz, to zapewne znaleźlibyśmy przynajmniej jedną osobę na świecie, która dosłownie nosi węża w kieszeni. Niemniej nikt z nas takiej osoby spotkać by nie chciał, a tym bardziej być taką osobą. Powszechnie węże wzbudzają strach, przerażenie, a u niektórych wręcz obrzydzenie. Zdecydowanie nie chcielibyśmy wkładać ręki do kieszeni z takim gadem. I w zasadzie o to chodzi w tym powiedzeniu. Działa na naszą wyobraźnię i w sposób metaforyczny odnosi się do pewnej ludzkiej cechy. Tak samo, jak inne tego typu związki frazeologiczne, które z zestawionych ze sobą słów, tworzą nowe znaczenia, które w sposób przenośny odnoszą się do pewnych ludzkich cech, przywar, czasem również zalet i sposobów postępowania.
Mieć węża w kieszeni to związek frazeologiczny oznaczający osobę bardzo skąpą, niechętnie dzielącą się swoimi pieniędzmi, nadmiernie pilnującą swoich dóbr. Przysłowiowy “wąż” jest tutaj niejako “obrońcą kieszeni”, opisywanej przez nas osoby, która nosząc takiego kompana przy sobie, zdecydowanie nie chce, by ktoś z tej kieszeni mógł skorzystać. Innym wariantem tego powiedzenia jest “hodować węża w kieszeni”.
Okazuje się, że nie tylko “mieć węża w kieszeni” jest powiedzeniem, związanym z pieniędzmi i ich przechowywaniem. Przeciwieństwem osoby “hodującej węża w kieszeni”, będzie ktoś, kto “ma dziurawą kieszeń”. Tym razem możemy wyobrazić sobie człowieka, który po prostu “gubi” monety, przez to, że mu one nieustannie wylatują przez przysłowiową dziurę. Niejako traci pieniądze w niekontrolowany wręcz sposób, czyli, że jest rozrzutny. Z kolei o osobie, która może nie jest nadmiernie skąpa, ale zdecydowanie bardzo kontroluje swoje wydatki i jest nadmiernie oszczędna powiemy, że “trzyma się za kieszeń”.
Jak używać sformułowania „Wąż w kieszeni”?
Wiemy już, co to znaczy “mieć węża w kieszeni”. Wiemy również, z jakimi postaciami możemy skojarzyć to powiedzenie oraz jakie wyobrażenia podsuwa nam to powiedzenie. Jak możemy użyć tego sformułowania? Oto przykłady:
“Już trzeci raz bezskutecznie proszę szefa o podwyżkę. Ten to ma węża w kieszeni.”
“- Pożycz mi 5 złotych. Jutro ci oddam.
– Nie mam.
– Masz, widziałem jak chowasz w plecaku!
– Nic ci nie dam!
– Przecież bym ci oddał… Ty to zawsze masz węża w kieszeni.”
Zobacz: Co to znaczy Slay – jak używać w slangu?
“Mój chłopak nigdy mi w niczym nie pomaga. Ile razy idę na zakupy, to ja muszę płacić. Jak idziemy do kina, to tylko wtedy, gdy ja mam pieniądze… Nawet pączka w kiosku nie chce mi kupić. Mam tego dosyć! On ma wiecznie węża w kieszeni.”
Powyższe przykłady z pewnością przybliżyły, co to znaczy, “mieć węża w kieszeni”. Może sam masz w swoim otoczeniu kogoś, o kim możesz tak powiedzieć?
Oszczędność a wąż w kieszeni
Oczywiście powiedzenie: “mieć węża w kieszeni”, nie należy traktować jako krytykę oszczędności. Ten idiom piętnuje przede wszystkim osoby, które nadmiernie przywiązują się do własnych pieniędzy. Czymś zupełnie innym jest oszczędność, która jest podyktowana rozwagą i umiejętnym zarządzaniem własnym budżetem.
W kwestii oszczędności i pieniędzy język polski również ma do zaoferowania kilka powiedzeń. Zalicza się do nich choćby: “grosz do grosza, a będzie kokosza”. Ten związek frazeologiczny wskazuje na to, że nawet drobne oszczędności z czasem pozwolą uzbierać całkiem dobrą sumę. Z kolei ci, którzy tych oszczędności nie mają, mogą się pocieszać stwierdzeniem, że: “pieniądze szczęścia nie dają”. Porzekadło to odnosi się do tego, że prawdziwą wartością w życiu człowieka są np. rodzina, przyjaciele, związki, jakie zawieramy, a pieniądze stanowią jedynie dodatek. A wy? Jakie inne powiedzenia o pieniądzach znacie? Wiedzieliście wcześniej, co to znaczy: “mieć węża w kieszeni”?